Nếu những người ăn chay không biết cách ăn đa dạng sẽ có nguy cơ thiếu hụt một số chất dinh dưỡng như: vitamin D, chất kẽm, sắt… vậy chế độ ăn chay như thế nào là đủ chất và tốt nhất cho sức khỏe?
Chế độ ăn chay trường hay ăn chay thường xuyên giúp giảm nguy cơ nhiều bệnh tật, đặc biệt là các loại bệnh tim mạch và ung thư, từ đó giúp gia tăng tuổi thọ hơn so với người có chế độ ăn mặn.
Tuy nhiên, nếu người ăn chay không biết cách ăn đa dạng sẽ có nguy cơ thiếu hụt một số chất dinh dưỡng gồm vitamin A, vitamin B12, vitamin D, chất kẽm, sắt và acid béo omega 3.
Các chất sắt, kẽm có trong các thực phẩm nguồn gốc thực vật ít hơn so với nguồn động vật (thịt, cá), hiện diện nhiều ở mộc nhĩ, nấm hương, đậu nành, đậu hũ, mè đen, mè trắng, rau câu, rau cần, rau đay mau mệt mỏi; nếu mang thai sẽ dễ bị sinh non, thai lưu hoặc trẻ sinh ra kém phát triển thể lực và trí tuệ…, đậu hạt trắng, đậu đũa, hạt sen khô, đậu đen, rau dền, măng khô…
Các chất sắt, kẽm có trong các thực phẩm nguồn gốc thực vật ít hơn so với nguồn động vật (thịt, cá), hiện diện nhiều ở mộc nhĩ, nấm hương, đậu nành, đậu hũ, mè đen, mè trắng, rau câu, rau cần, rau đay mau mệt mỏi; nếu mang thai sẽ dễ bị sinh non, thai lưu hoặc trẻ sinh ra kém phát triển thể lực và trí tuệ…, đậu hạt trắng, đậu đũa, hạt sen khô, đậu đen, rau dền, măng khô…
Ăn chay đúng cách để bảo vệ sức khỏe.
Sắt đóng vai trò quan trọng trong tạo máu cho cơ thể, nếu thiếu máu người bệnh sẽ giảm năng suất học tập, lao động, làm việc
Kẽm đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, đường ruột và trong chức năng sinh dục, do đó thiếu kẽm cũng có thể dẫn đến giảm sức đề kháng và mắc các bệnh đường ruột, giảm chức năng sinh dục – đặc biệt ở nam giới. Vì thế người ăn chay nên chọn lựa các thực phẩm giàu sắt và có thể bổ sung thuốc bổ sắt, kẽm.
Ngoài ra, như đã nói trên, chế độ ăn chay làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên chế độ ăn chay lại thiếu các chất acid béo omega 3 và vitamin B12, lại làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các cục máu đông trong thành mạch và từ đó gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Để phát huy tối đa lợi ích chế độ ăn chay và hạn chế tác dụng bất lợi, người ăn chay nên bổ sung hai chất này vào chế độ ăn của mình, cũng như có thể sử dụng thuốc bổ sung vitamin B12 và acid béo omega 3.
Các yếu tố khác ngoài chế độ ăn bao gồm vận động thể lực, hút thuốc, ô nhiễm môi trường, làm việc căng thẳng, stress… cũng góp phần vào nguy cơ bệnh tật nói chung. Do vậy, ngoài chế độ ăn chay, người ăn chay phải tăng cường vận động, giảm hút thuốc… để gia tăng tối đa tác dụng có lợi cho sức khỏe của chế độ ăn chay.
So với chế độ ăn mặn, chế độ ăn chay thường cung cấp nhiều hơn chất xơ (từ rau củ quả), vitamin C, vitamin E, acid folic, manhê, acid béo omega 6, tinh bột và các hóa chất có lợi cho sức khỏe có nguồn gốc thực vật (gọi chung là các phytochemicals) có tác dụng đẹp da, giảm mỡ, chống lão hóa…
Bên cạnh đó chế độ ăn chay chứa rất thấp chất acid béo bão hòa, cholesterol và natri là ba chất làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và tăng huyết áp, do đó có lợi cho sức khỏe.
Bên cạnh đó chế độ ăn chay chứa rất thấp chất acid béo bão hòa, cholesterol và natri là ba chất làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và tăng huyết áp, do đó có lợi cho sức khỏe.
Ăn chay có lợi ích gì đối với sức
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, ăn chay có các tác động tốt đến sức khỏe như giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đường tiêu hóa… đặc biệt là giúp phái đẹp giảm cân hiệu quả.
Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Người ăn chay ít mắc bệnh và tử vong vì ung thư miệng họng, tiền liệt tuyến, nhất là đại tràng hơn người ăn mặn. Lý do là thức ăn chay do thức ăn chay chứa nhiều chất xơ, ít chất béo. Thức ăn chay còn chứa nhiều chất có tiềm năng ngừa ung thư như: các chất chống oxy hóa và một số hóa chất thực vật.
Giảm cân
Những người ăn chay trường thường có quá trình đốt cháy calorie gia tăng sau mỗi bữa ăn so với những người ăn mặn. Những người ăn chay trường có dáng người gọn hơn những người ăn thịt, và họ được xếp vào nhóm những người ít nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao và những bệnh do tăng trọng và béo phì.
Giảm huyết áp
Chế độ ăn chay chứa nhiều kali, phức hợp carbohydrates, chất béo không no, chất xơ, calcium, magnesium, vitamin C and vitamin A, tất cả có ảnh hưởng tốt đối với huyết áp và tim mạch.
Huyết áp của người ăn chay trường thường có khuynh hướng thấp hơn người ăn mặn và ít tăng huyết áp theo tuổi hơn. Các nghiên cứu cho thấy: càng ăn nhiều thức ăn từ động vật, huyết áp càng có khuynh hướng tăng cao.
Huyết áp của người ăn chay trường thường có khuynh hướng thấp hơn người ăn mặn và ít tăng huyết áp theo tuổi hơn. Các nghiên cứu cho thấy: càng ăn nhiều thức ăn từ động vật, huyết áp càng có khuynh hướng tăng cao.
Giảm bệnh động mạch vành tim
Do thức ăn chay chứa nhiều xơ, ít béo, ít cholesterol, tỷ lệ giữa chất béo không no và chất béo no cao. Bệnh động mạch vành tim gắn liền với lượng cholesterol máu. Người ăn chay có lượng cholesterol trong máu, nhất là loại LDL, thấp hơn hẳn so với người ăn chay có dùng sữa và người ăn thịt. Trên thực tế, lượng mỡ trong máu tùy thuộc nhiều vào số lượng và loại chất béo mà người ăn chay ăn vào.
Giảm nguy cơ bị sỏi thận
Người ăn chay thải canxi, oxalat, axít uric ra nước tiểu ít hơn người không ăn chay do đó ít bị sỏi thận hơn.
